Με ρυθμό 1,9% το 2026 και 1,7% το 2027, αναμένεται να αναπτυχθεί η οικονομία της Ισπανίας, σύμφωνα με τις ανοδικά αναθεωρημένες εκτιμήσεις της Goldman Sachs (έναντι 1,5% και 1,6% προηγουμένως, αντίστοιχα). Μάλιστα, όπως εξηγούν οι αναλυτές της GS, η αναθεώρηση αυτή ενισχύει την πρόβλεψη για την ανάπτυξη ολόκληρης της Ευρωζώνης το 2026 κατά 0,1%, στο 1,2%.
Η ισπανική οικονομία παρουσιάζει «αναπτυξιακή δυναμική που αναμένεται να διαρκέσει για αρκετά ακόμη χρόνια» αναφέρει η ανάλυση της Goldman Sachs. Όπως και σε άλλες οικονομίες της νότιας Ευρώπης, έτσι και στην Ισπανία, μεγάλο μέρος της οικονομικής ανάπτυξης μετά την πανδημία προήλθε από τον τομέα των υπηρεσιών, η ανθεκτικότητα του οποίου συνδέεται σχεδόν αποκλειστικά με τον τουρισμό.
«Αναμφίβολα, η ανάκαμψη του τουρισμού έπαιξε καθοριστικό ρόλο αρχικά, όμως η σύνθεση των δραστηριοτήτων στον τομέα υπηρεσιών της Ευρώπης έχει μετατοπιστεί προς υποκλάδους με μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία ανά εργαζόμενο, όπως οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, η ακίνητη περιουσία, η τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνιών και οι επαγγελματικές υπηρεσίες» τονίζουν οι αναλυτές της GS, προσθέτοντας ότι η τάση αυτή είναι ιδιαίτερα έντονη στην Ισπανία.
Το μερίδιο των υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας στο ΑΕΠ της Ισπανίας είναι σήμερα αυξημένο κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα και έχει ενισχυθεί κατά 1 ποσοστιαία μονάδα περισσότερο σε σχέση με τον μέσο όρο της υπόλοιπης Ευρωζώνης, σύμφωνα με τα στοιχεία του οίκου.
Πού στηρίζεται η ισπανική οικονομία;
Η ισπανική οικονομία έχει επωφεληθεί από την ανάκαμψη τόσο της μεταποίησης όσο και των υπηρεσιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ισπανία υπέστη το μεγαλύτερο πλήγμα στην ανάπτυξη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ στη διάρκεια της πανδημίας, όμως από τότε προηγείται στην πορεία ανάκαμψης.
Η ισπανική οικονομία ενισχύεται επίσης από τη μετανάστευση. Η χώρα δέχεται περισσότερους μετανάστες αναλογικά με τον πληθυσμό της σε σχέση με τη Γερμανία, τη Γαλλία ή την Ιταλία, ενώ το τελευταίο κύμα μετανάστευσης χαρακτηρίζεται από άτομα με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο και επαγγελματικές δεξιότητες. Αυτή η ιδιαίτερη δημογραφική τάση «θα μπορούσε να θέσει την Ισπανία σε καλύτερη τροχιά» σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, σημειώνουν οι οικονομολόγοι της Goldman Sachs.
Παράλληλα, η Ισπανία έχει μικρότερη έκθεση στον ενδεχόμενο αρνητικό αντίκτυπο των αμερικανικών δασμών. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι συνολικά η Ευρώπη θα παρουσιάσει υποτονική ανάπτυξη στο β’ εξάμηνο του 2025 λόγω του αντικτύπου των δασμών, όμως η Ισπανία θα πληγεί λιγότερο, καθώς το ποσοστό των εξαγωγών της προς τις ΗΠΑ είναι σημαντικά χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Επιπλέον, τα προϊόντα που παράγει η Ισπανία είναι λιγότερο εκτεθειμένα σε ανταγωνισμό από τη βιομηχανία της Κίνας.
«Νέα φάση ανάπτυξης»
Σε πρόσφατη ανάλυσή του ο Miguel Cardoso, επικεφαλής οικονομολόγος της BBVA, σχολίαζε ότι η ισπανική οικονομία εισέρχεται σε μια νέα φάση ανάπτυξης, όπου οι κινητήριες δυνάμεις αντικαθίστανται από νέες.
Οι δημόσιες δαπάνες και ο τουρισμός στήριξαν την ανάκαμψη, ενώ το ισπανικό ΑΕΠ σήμερα υπερβαίνει τα επίπεδα του δ’ τριμήνου του 2019 κατά 8,8%. Μεταξύ άλλων, διαφαίνεται αποδυνάμωση της συμβολής του τουριστικού τομέα στην αύξηση του ΑΕΠ, εξηγεί ο Cardoso. «Δεν είναι ακόμη σαφές αν αυτό οφείλεται σε παράγοντες ζήτησης, όπως η ασθενής πορεία των εισοδημάτων στις χώρες προέλευσης των τουριστών, ή σε αύξηση των τιμών στο εσωτερικό» σε κάθε περίπτωση όμως η ανάπτυξη «στηρίζεται πλέον περισσότερο στην εγχώρια κατανάλωση (3,5% σε ετήσια βάση) και στις επενδύσεις (5,3% σε ετήσια βάση)».
Η κατανάλωση, όπως εξηγεί ο ίδιος, έχει τη σημασία της για την ευημερία των νοικοκυριών, ως εκ τούτου η ανάκαμψή της είναι θετική εξέλιξη. Και εκτιμάται ότι θα παραμείνει βιώσιμη, χάρη στην απουσία ανισορροπιών στους ισολογισμούς των νοικοκυριών, στη μείωση του πληθωρισμού, στην αύξηση της απασχόλησης και των μισθών, καθώς και στη μείωση των επιτοκίων. Το τελευταίο στοιχείο μάλιστα, σε συνδυασμό με τη μεγάλη ζήτηση για κατοικία, ενισχύει την οικοδομική δραστηριότητα (5,4% σε ετήσια βάση).
- Διαβάστε επίσης: Ισπανία: Η νέα γονική άδεια δίνει στους πατέρες ένα από τα πλέον γενναιόδωρα επιδόματα στην Ευρώπη
Επιπλέον, παρά την στασιμότητα της δημόσιας κατανάλωσης, οι δημόσιες επενδύσεις παραμένουν σχετικά ισχυρές, λόγω των πόρων που διατέθηκαν για την ενίσχυση των πληγέντων από τις πλημμύρες στη Βαλένθια και των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι ποιες θα είναι οι βασικές πτυχές αυτού του νέου προτύπου ανάπτυξης, που βασίζεται στην εγχώρια ζήτηση, σχολιάζει η BBVA, αλλά είναι δεδομένο ότι η ισπανική οικονομία ξεκινά σήμερα από διαφορετικές βάσεις. «Έχει συντελεστεί σημαντική προσαρμογή στους μισθούς, οι τιμές της ενέργειας ασκούν μικρότερη πίεση, δεν υπάρχει υπερπροσφορά απούλητων κατοικιών και η καθαρή δανειακή θέση του ιδιωτικού τομέα και της συνολικής οικονομίας είναι αισθητά βελτιωμένη».
Συμπερασματικά, η ισπανική οικονομία εισέρχεται σε μια φάση όπου η κατανάλωση και οι επενδύσεις στηρίζουν την ανάπτυξη. Από εδώ και πέρα θα είναι σημαντικό να παρακολουθούνται οι συνέπειες σε τιμές, παραγωγικότητα και μακροοικονομικές ισορροπίες, σύμφωνα με τη BBVA.
Πολιτική αβεβαιότητα
Όπως σημειώνει η Goldman Sachs, αν και η κυβέρνηση της Ισπανίας δεν έχει εξασφαλίσει σταθερή κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αυτό δεν επηρεάζει αρνητικά τις δημοσιονομικές προοπτικές της χώρας», καθώς διατηρεί διαρθρωτικά χαμηλότερα επίπεδα φόρων και δημόσιων δαπανών σε σχέση με χώρες όπως η Ιταλία και σε σύγκριση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
- Διαβάστε επίσης: Ισπανία: Αντιμέτωπος με σκάνδαλα, ο Σάντσεθ παρουσίασε «σχέδιο αντιμετώπισης της διαφθοράς»
Αυτή η πολιτική αβεβαιότητα έχει επιβραδύνει τον ρυθμό με τον οποίο η κυβέρνηση αξιοποιεί το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ το 2025 πιθανώς θα είναι το πρώτο έτος όπου η απορρόφηση αυτών των πόρων δεν θα αυξηθεί σε ετήσια βάση.
Έτσι, η όποια ενίσχυση της ισπανικής οικονομίας μέσω δημοσίων δαπανών μετατίθεται για το 2026, σύμφωνα με τους οικονομολόγους της Goldman Sachs, οι οποίοι αναμένουν επίσης πρόσθετη αύξηση των αμυντικών δαπανών της Ισπανίας και εκτιμούν ότι το δημοσιονομικό της έλλειμμα θα αυξηθεί στο 2,6% του ΑΕΠ τόσο το 2026 όσο και το 2027, δίνοντας επιπλέον ώθηση στην οικονομία.
